Luật bóng đá là tập hợp các quy định được chuẩn hóa, áp dụng thống nhất cho mọi trận đấu trên toàn cầu. Chúng được xây dựng và ban hành bởi Ủy ban Bóng đá Quốc tế. Từ cầu thủ, huấn luyện viên, trọng tài cho đến khán giả, tất cả đều cần nắm rõ những quy định này để tận hưởng trọn vẹn môn thể thao vua.

17 điều luật bóng đá cơ bản

Sân thi đấu

Sân bóng đá là không gian hình chữ nhật nơi các đội đối đầu nhau. Kích thước tiêu chuẩn của sân là 105m chiều dài và 68m chiều rộng. Hai đường dài chạy dọc hai bên được gọi là biên dọc, trong khi hai đường ngắn hơn ở hai đầu sân là biên ngang. Một đường kẻ ngang giữa sân chia đôi khu vực thi đấu thành hai phần bằng nhau, gọi là đường giữa sân.

Mỗi đội bảo vệ một nửa sân của mình và tìm cách tấn công sang phần sân đối thủ. Ở chính giữa sân, một vòng tròn bán kính 9,15m được vẽ ra, gọi là vòng tròn trung tâm, với điểm phát bóng nằm ở tâm. Hai đầu sân, tại trung tâm biên ngang, là khu vực cầu môn có khung thành rộng 7,32m và cao 2,44m. Xung quanh khung thành là khu vực cấm địa (16,5m), nơi thủ môn được phép dùng tay.

Nếu cầu thủ phòng ngự phạm lỗi trong khu vực này, đội đối phương được hưởng phạt đền, thực hiện từ chấm phạt cách khung thành 11m. Gần khung thành hơn là khu vực 5,5m, dùng cho các pha phát bóng. Bốn góc sân có các chấm phạt góc để thực hiện đá phạt góc. Mặt sân thường được phủ cỏ tự nhiên hoặc cỏ nhân tạo, mang màu xanh đặc trưng.

Quả bóng

Quả bóng thi đấu phải có hình cầu, làm từ da hoặc vật liệu tương tự. Có 5 kích cỡ bóng từ số 1 đến số 5, trong đó cỡ số 5 là tiêu chuẩn cho các trận đấu chuyên nghiệp, dành cho cầu thủ từ 15 tuổi trở lên.

Bóng này nặng từ 410g đến 450g, chu vi từ 68cm đến 70cm, và áp suất bơm từ 0,6 đến 1,1 bar. Các kích cỡ nhỏ hơn được dùng cho trẻ em tùy theo độ tuổi.

Số lượng cầu thủ

Luật bóng đá yêu cầu trong một trận đấu bóng đá 11 người, tổng cộng 22 cầu thủ tham gia, mỗi đội gồm 10 cầu thủ sân và 1 thủ môn. Trận đấu chỉ bắt đầu khi mỗi đội có tối thiểu 7 người; nếu dưới con số này, trận đấu không thể diễn ra.

Theo quy định của FIFA, mỗi đội được thay tối đa 3 người trong các trận chính thức, bao gồm cả thủ môn. Các cầu thủ dự bị sẽ thay thế cho những người mệt hoặc chấn thương.

Ở các giải trẻ, số lần thay người có thể tăng lên, còn trong trận giao hữu, không giới hạn số lần thay. Tuy nhiên, cầu thủ đã rời sân không được quay lại thi đấu.

Trang thiết bị cầu thủ

Luật bóng đá yêu cầu mọi cầu thủ phải mang giày đá bóng chuyên dụng, tất dài che kín bảo vệ ống chân, và một đôi bảo vệ ống chân. Đồng phục đội gồm áo (ngắn hoặc dài tay) và quần ngắn, đồng bộ về màu sắc. Thủ môn mặc trang phục khác biệt, thường kèm găng tay để dễ phân biệt.

Hai đội phải có màu áo khác nhau rõ rệt. Trọng tài kiểm tra trang bị trước trận, và nếu không đạt yêu cầu, cầu thủ không được thi đấu.

Trọng tài chính

Luật bóng đá yêu cầu mỗi trận đấu có một trọng tài chính điều khiển, di chuyển trên sân để giám sát mọi tình huống. Ông là người giữ quyền quyết định tối cao, đảm bảo trận đấu diễn ra đúng luật và công bằng.

Quyết định của trọng tài là bất khả kháng, và cầu thủ có thể bị phạt nếu phản đối. Trọng tài mặc trang phục riêng (áo, quần, tất, giày) khác màu với hai đội, sử dụng còi để điều hành và mang thẻ vàng, thẻ đỏ để xử phạt lỗi nghiêm trọng.

Trợ lý trọng tài

Trợ lý trọng tài (thường là 2 người) hỗ trợ trọng tài chính, đứng ở hai biên dọc để quan sát. Họ được gọi là trọng tài biên, mặc trang phục tương tự trọng tài chính nhưng không dùng còi, thay vào đó là cờ tam giác để ra hiệu khi phát hiện lỗi hoặc bóng ra ngoài. Họ cũng xác định bóng có vào lưới hay không.

Thời gian thi đấu

Một trận bóng đá tiêu chuẩn kéo dài 90 phút, chia thành hai hiệp, mỗi hiệp 45 phút, nghỉ giữa hiệp 15 phút để cầu thủ hồi sức và nhận chỉ đạo. Hai đội đổi sân sau mỗi hiệp.

Thời gian có thể bị gián đoạn do chấn thương hoặc bóng ra ngoài, dẫn đến thời gian bù giờ được cộng thêm ở cuối mỗi hiệp. Trong trận đấu loại trực tiếp, nếu hòa sau 90 phút, hai hiệp phụ (mỗi hiệp 15 phút) sẽ được tổ chức, không nghỉ giữa các hiệp phụ.

Luật bóng đá về bắt đầu và tái khởi động trận đấu

Trước mỗi hiệp, một đội phát bóng từ chấm giữa sân để khởi động trận đấu. Đội phát bóng hiệp đầu sẽ nhường quyền cho đối thủ ở hiệp sau, thường quyết định qua tung đồng xu. Khi một đội bị ghi bàn, họ được quyền phát bóng để tái khởi động.

Bóng trong cuộc và ngoài cuộc

Bóng trong cuộc là khi trận đấu diễn ra bình thường, bóng di chuyển trên sân dưới sự điều khiển của cầu thủ. Bóng ngoài cuộc xảy ra khi: bóng vào khung thành, lăn ra ngoài biên dọc hoặc biên ngang, hoặc trọng tài tạm dừng trận đấu. Sau đó, bóng được đưa vào cuộc lại theo chỉ đạo của trọng tài.

Ghi bàn

Mục tiêu của bóng đá là đưa bóng vào lưới đối thủ. Bàn thắng được công nhận khi bóng vượt qua vạch khung thành một cách hợp lệ. Đội ghi nhiều bàn hơn vào cuối trận sẽ chiến thắng.

Lỗi việt vị

Việt vị xảy ra khi một cầu thủ đứng ở phần sân đối phương, gần khung thành hơn bóng và cầu thủ phòng ngự cuối cùng (trừ thủ môn), đồng thời tham gia tình huống tấn công. Nếu không tham gia, cầu thủ đó không bị phạt.

Hành vi phạm lỗi

Cầu thủ vi phạm các lỗi như đá người, xô đẩy, ngáng chân, hoặc cố ý dùng tay sẽ bị trọng tài thổi phạt, trao quả đá phạt cho đội bị hại. Các lỗi nghiêm trọng hơn (như bạo lực, nhổ nước bọt) có thể dẫn đến thẻ vàng (cảnh cáo) hoặc thẻ đỏ (truất quyền thi đấu). Nhận 2 thẻ vàng trong trận tương đương 1 thẻ đỏ, buộc cầu thủ rời sân và đội chơi thiếu người.

Đá phạt

Khi đối thủ phạm lỗi, đội bị hại được đá phạt từ vị trí xảy ra lỗi. Có hai loại: đá phạt trực tiếp (có thể sút thẳng vào lưới) và đá phạt gián tiếp (cần ít nhất 2 người chạm bóng trước khi ghi bàn). Đội phạm lỗi phải đứng cách bóng một khoảng nhất định.

Phạt đền (Penalty)

Phạt đền được thực hiện khi cầu thủ phạm lỗi trong khu vực 16,5m quanh khung thành. Cầu thủ sút phạt từ chấm 11m, chỉ đối mặt với thủ môn, trong khi các cầu thủ khác đứng ngoài vòng cấm địa. Đây là cơ hội ghi bàn lớn nếu thực hiện tốt.

Ném biên

Khi bóng ra ngoài biên dọc, đội không chạm bóng cuối cùng được ném biên đưa bóng vào sân. Quả ném không thể ghi bàn trực tiếp vào khung thành.

Phát bóng

Nếu bóng từ đội tấn công ra ngoài biên ngang, đội phòng ngự được phát bóng từ khu vực 16,5m. Người phát chỉ được chạm bóng một lần trước khi bóng đến cầu thủ khác.

Đá phạt góc

Khi bóng chạm cầu thủ phòng ngự rồi ra ngoài biên ngang, đội tấn công được đá phạt góc từ chấm góc sân. Bàn thắng có thể được ghi trực tiếp từ tình huống này.

Luật bóng đá là nền tảng để bạn tham gia bóng đá một cách chuyên nghiệp và công bằng. Hiểu rõ chúng giúp bạn tránh vi phạm, chơi đúng vị trí và tận hưởng trận đấu trọn vẹn hơn. Hãy theo dõi những bài viết tiếp theo của Blog Bóng Đá 24h nhé!