Trong bóng đá, có những tình huống tưởng chừng như đơn giản nhưng lại đòi hỏi sự chính xác và tuân thủ luật chặt chẽ – ném biên là một trong số đó. Để đảm bảo tính công bằng, liên tục và hợp lệ trong mỗi trận đấu, IFAB (Hội đồng Liên đoàn Bóng đá Quốc tế) đã xây dựng bộ luật quy định rõ ràng về cách thực hiện ném biên trong thi đấu bóng đá 11 người. Những quy định này được áp dụng thống nhất trên toàn cầu, từ các giải đấu phong trào đến các trận cầu đỉnh cao.
Hãy cùng tìm hiểu chi tiết luật ném biên từ IFAB trong thi đấu bóng đá 11 người, bao gồm các bước thực hiện, những lỗi thường gặp và hình thức xử phạt.
Ném biên là gì?
Ném biên là cách thức đưa bóng trở lại trận đấu sau khi bóng đã đi hết đường biên dọc. Nếu cầu thủ của đội A là người chạm bóng cuối trước khi bóng ra biên, thì đội B sẽ được hưởng quyền ném biên.
Đây là một hình thức “phát bóng” nhưng được thực hiện bằng tay, với mục đích duy trì sự liên tục của trận đấu. Tuy có vẻ đơn giản, nhưng ném biên không đúng luật có thể dẫn đến mất quyền bóng hoặc bị xử phạt, thậm chí ảnh hưởng đến kết quả trận đấu.
Quy định của IFAB về luật ném biên trong bóng đá 11 người
Điều kiện để ném biên
Bóng phải ra khỏi toàn bộ đường biên dọc, dù ở trên mặt đất hay trên không. Trọng tài sẽ xác định đội được quyền ném biên dựa trên người chạm bóng cuối cùng.
Ném biên không được ghi bàn trực tiếp. Nếu bóng bay thẳng vào lưới đội đối phương từ quả ném biên, bàn thắng sẽ không được công nhận. Thay vào đó, đội bị ghi bàn sẽ được hưởng một quả phát bóng lên từ cầu môn.
Cách thực hiện luật ném biên
Theo luật của IFAB, cầu thủ thực hiện ném biên phải tuân thủ các quy tắc sau:
- Hướng mặt vào sân thi đấu trong suốt quá trình ném bóng.
- Dẫm một phần mỗi chân lên đường biên dọc hoặc đứng hoàn toàn ngoài sân, sát mép đường biên.
- Dùng hai tay để cầm bóng.
- Động tác ném phải từ phía sau đầu và qua đầu, đảm bảo bóng rời tay theo quỹ đạo hợp lệ.
- Ném bóng tại đúng vị trí bóng ra khỏi sân, không được cố tình di chuyển sang vị trí khác để có lợi thế.
- Cầu thủ đối phương phải đứng ít nhất 2 mét cách vị trí ném biên.
- Sau khi ném bóng, cầu thủ không được chạm bóng lần thứ hai trước khi bóng chạm cầu thủ khác.
Những quy định này nhằm đảm bảo rằng mọi pha ném biên đều công bằng và hợp lệ, tránh các tình huống gây tranh cãi hoặc lợi dụng luật.
Trường hợp phạm luật ném biên và cách xử lý
IFAB quy định rõ các trường hợp ném biên sai luật và cách xử phạt cụ thể tùy theo tình huống:
Lỗi thông thường
Nếu cầu thủ ném sai tư thế, không đúng vị trí, hoặc vi phạm kỹ thuật ném (dùng 1 tay, không qua đầu, chân không đúng vị trí…), trọng tài sẽ thổi phạt và trao quyền ném biên cho đội đối phương.
Cầu thủ chạm bóng hai lần liên tiếp sau khi ném
Nếu người thực hiện ném biên chạm bóng ngay lập tức sau khi ném (bằng bất kỳ bộ phận nào, trước khi bóng chạm cầu thủ khác), đội đối phương được hưởng quả phạt gián tiếp tại vị trí xảy ra lỗi.
Trường hợp cầu thủ cố tình dùng tay chơi bóng ngay sau khi ném, trọng tài sẽ xử phạt quả phạt trực tiếp cho đối phương tại nơi vi phạm.
Quy định với thủ môn khi thực hiện ném biên
Dù là thủ môn hay cầu thủ ngoài sân, khi thực hiện ném biên cũng phải tuân thủ đúng quy định của IFAB. Thủ môn không được phép chạm bóng lần thứ hai ngay sau khi ném biên. Nếu thủ môn cố tình hoặc vô tình dùng tay chơi bóng sau quả ném, đội bạn sẽ được hưởng phạt gián tiếp tại nơi phạm lỗi.
Trường hợp nghiêm trọng, nếu thủ môn dùng tay để ngăn cản bóng trong khu vực cấm địa sau khi ném biên mà không tuân thủ luật, trọng tài có thể cho hưởng quả phạt trực tiếp hoặc phạt penalty (nếu lỗi xảy ra trong vòng cấm).
Một số lưu ý quan trọng khi thực hiện ném biên
- Không được gian lận vị trí ném biên: Việc di chuyển quá xa khỏi nơi bóng ra sân để ném có thể bị trọng tài nhắc nhở hoặc chuyển quyền ném biên.
- Không được cản trở người ném biên: Cầu thủ đội đối phương nếu cố tình đứng chắn quá gần hoặc gây áp lực quá mức có thể bị phạt.
- Ném biên nhanh hợp lệ: Trong nhiều tình huống, ném biên nhanh giúp tận dụng lợi thế tấn công. Tuy nhiên, vẫn phải đảm bảo đúng luật như trên.
- Sử dụng ném biên chiến thuật: Các đội bóng chuyên nghiệp thường có những bài ném biên phối hợp để tạo tình huống nguy hiểm – nhưng điều quan trọng là phải tuân thủ kỹ thuật ném hợp lệ.
Tầm quan trọng của việc tuân thủ luật ném biên
Nhiều người thường xem nhẹ quả ném biên, coi đó là hành động mang tính phụ trong trận đấu. Tuy nhiên, trong bóng đá hiện đại, ném biên có thể trở thành cơ hội ghi bàn, hoặc thay đổi cục diện trận đấu nếu được thực hiện chính xác, nhanh chóng và chiến thuật.
Những đội bóng chuyên nghiệp hiện nay, như Liverpool dưới thời HLV Jurgen Klopp, còn thuê huấn luyện viên ném biên chuyên biệt để tối ưu hóa những tình huống bóng chết này. Điều đó cho thấy tầm quan trọng không thể coi thường của ném biên trong thi đấu bóng đá 11 người.
Luật ném biên từ IFAB trong thi đấu bóng đá 11 người là một phần quan trọng trong hệ thống luật bóng đá hiện đại. Dù là một tình huống đơn giản, nhưng nếu thực hiện sai kỹ thuật hoặc không đúng quy định, ném biên có thể dẫn đến mất bóng, bị phạt hoặc thậm chí thay đổi cả kết quả trận đấu. Hãy theo dõi những bài viết tiếp theo của Blog Bóng Đá 24h nhé!